Czym może nas zaskoczyć szkoła?
Przede wszystkim samo słowo école – szkoła, pochodzi od greckiego słowa skholê, które pierwotnie oznaczało czas wolny – loisir, spokój – tranquillité, a nawet lenistwo – paresse. Co więcej, loisir, oprócz czas wolny, rozrywki, tłumaczymy również jako liberté – wolność, permission – pozwolenie, possibilité – możliwość.
Czy szkoła kojarzy Wam się z takimi pojęciami?
Inaczej niż w Polsce, na początek roku szkolnego Francuzi mają jedno konkretne słowo: la rentrée czyli powrót, rozpoczęcie, otwarcie. System edukacji przypomina ten polski przed reformą, szkoła podstawowa obejmuje sześć klas. Najpierw jest cours preparatoire CP – kurs przygotowawczy, potem klasa pierwsza – cours élémentaire premiere année CE1, druga – cours elementaire deuxieme année CE2 i znowu pierwsza – cours moyen premiere année CM1 i druga – cours moyen deuxieme année CM2. Tak sobie przeskakujemy z drugiej do pierwszej 😊 Potem następują cztery lata gimnazjum – le collège. I tutaj znowu niespodzianka, od tej pory klasy aż do matury liczone są od tyłu – idziemy do klasy szóstej, przechodzimy do piątej, czwartej, trzeciej. Po klasie trzeciej zaczynamy liceum od klasy drugiej, potem następuje pierwsza i wreszcie ostatnia klasa maturalna la terminale.
Francja może nas zaskoczyć czterodniowym systemem edukacji. Uczniowie mają wolną środę! Warto jednak pamiętać, że w pozostałe dni przebywają w szkole do godziny 16.
W szkole francuskiej obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych, oczywiście na lekcji, ale również w czasie przerw.
Wszystkich nauczycieli nazywamy profesorami – professeurs, chociaż w szkole podstawowej wciąż używane jest (obowiązujące przed 1989 rokiem) określenie instituteur / institutrice i maître / maîtresse.
Na zakończenie roku szkolnego szkoły organizują festyn – la kermesse. Najczęściej odbywa się on w przedszkolach i szkołach podstawowych, często są to imprezy plenerowe z różnymi stoiskami i grami.
La kermesse w przedszkolu w Paryżu. Uczniowie mają okazję zaprezentować swoje talenty, szkoła jest pięknie udekorowana.
Francuskie wyrażenia związane ze szkołą:
Okazuje się, że po francusku kot bazgrze jak kura pazurem, a my próbujemy odczytać tropy muchy 😉
| Wyrażenie francuskie | Sens dosłowny po polsku | Wyrażenie polskie |
| écrire comme un chat écrire comme un cochon* | pisać jak kot pisać jak świnia | bazgrać jak kura pazurem |
| faire des pattes des mouches | zostawiać ślady muchy | pisać drobnym maczkiem, niewyraźnie |
| être la lanterne rouge (de la classe) | być czerwoną latarnią (klasy) | być ostatnim w szeregu, w rankingu (w klasie) – być najgorszym uczniem w klasie |
| faire l’école buissonnière sécher les cours | chodzić do szkoły w krzakach, na powietrzu suszyć lekcje | To wyrażenie rzadziej używane niż sécher les cours, kiedyś oznaczało zabawę z przyjaciółmi zamiast pójścia do szkoły chodzić na wagary, |
| pomper à un examen | pompować na egzaminie | ściągać, oszukiwać na egzaminie |
| renvoyer qqn à l’école | odesłać kogoś do szkoły | pokazać komuś jego niekompetencję |
| arroser son diplôme | oblać swój dyplom | świętować, oblać uzyskanie dyplomu |