Przez różowe okulary

Kolory – uzgadnianie w liczbie i rodzaju:

Kolor w języku francuskim ma zawsze odcień kobiecy, bo jest rodzaju żeńskiego: LA COULEUR.

Na przykład:

Sophie adore cette couleur. Zofia uwielbia ten kolor.

Natomiast jeśli mówimy o konkretnym kolorze, dodajemy rodzajnik męski:

le vert zielony, le rouge czerwony, le bleu niebieski, le jaune żółty

Na przykład:

J’aime le rouge mais ma fille préfère le rose. Lubię czerwony (kolor), ale moja córka woli różowy (kolor).

Le jaune ne lui va pas. Żółty jej/mu nie pasuje.

Przymiotniki oznaczające kolor stawiamy za rzeczownikiem i

uzgadniamy pod względem rodzaju i liczby:

un oiseau bleu r.męski, l.pojed. niebieski ptak

des oiseaux bleus r.męski, l. mn. niebieskie ptaki

une fleur bleue r.żeński, l.pojed. niebieski kwiat

des fleurs bleues r.żeński, l.mn., niebieskie kwiaty

I tu moglibyśmy zaśpiewać jak Edith Piaf: Je vois la vie en rose i zakończyć temat z kolorami, ale niestety nie będzie tak różowo.

Przymiotniki kolorów pochodzące od rzeczowników są niezmienne:

Orange pomarańczowy, marron kasztanowy, cerise wiśniowy, crème kremowy, pastel pastelowy, turquoise , turkusowy, bronze brązowy, abricot morelowy, bistre ciemnobrunatny, brique ceglany, carmin karminowy, garance czerwony, grenat ciemnoczerwony, indygo indygo, kaki khaki, lilas liliowy, nacre perłowy, noisette orzechowy, olive oliwkowy, paille słomiany, pervenche fiołkowoniebieski, sepia sepia, acajou mahoń, tilleul jasnozielony, celadon seledynowy, chocolat czekoladowy, ivoire kość słoniowa, café kawowy, itp.

des chapeaux marron brązowe kapelusze

des jupes orange pomarańczowe spódnice

Wyjątki od wyjątków

Rose różowy, mauve malwowy, violet fioletowy, pourpre purpurowy, châtain kasztanowy, écarlate szkarłatne, fauve płowe, incarnat pąsowy, vermeil wiśniowy

Chociaż wywodzą się od rzeczowników, przyjmują liczbę mnogą.

des chemises roses różowe koszule

Il avait les joues écarlates. Miał szkarłatne policzki.

Uwaga: Kolor châtain kasztanowy jest podwójnym wyjątkiem, ponieważ może występować w liczbie mnogiej, ale też forma rodzaju męskiego i żeńskiego jest tak samo poprawna:

une chevelure châtain albo châtaine włosy kasztanowe

Kolory złożone – nianse i nastroje:

Jeśli chcemy doprecyzować kolor, możemy to zrobić na kilka sposobów:

Możemy połączyć dwa kolory, np.

bleu-vert niebieskozielony

gris-vert szarozielony

bleu-gris niebieskoszary

Przymiotniki kolorów złożonych są oddzielone myślnikiem.

Możemy dodać przymiotnik określający natężenie/charakter danego koloru;

pâle blady

clair jasny

vif żywy

criard krzykliwy

éclatant jaskrawy

flachy rażący

chaud ciepły

froid zimny

foncé ciemny

sombre ciemny/ponury

Na przykład:

bleu clair jasnoniebieski

vert foncé ciemnozielony

rouge vif żywoczerwony

jaune éclatant jaskrawożółty

Uwaga!

W obu powyższych przypadkach przymiotniki pozostają niezmienne, nie uzgadniamy ich w liczbie i rodzaju:

des yeux bleu-vert oczy niebieskozielone

une jupe gris-vert spódnica szarozielona

des pulls bleu-gris swetry niebieskoszare

des chemises vert clair koszule jasnozielone

des écharpes marron clair szaliki jasnobrązowe

Wyjątki

Przymiotniki koloru połączone spójnikiem „i” pozostają niezmienne, gdy dotyczą jednego rzeczownika:

des oiseaux vert et bleu – każdy ptak jest zielono-niebieski

des chiens noir et blanc – każdy pies jest biało-czarny

Ale są uzgodnione, jeśli dotyczą dwóch rzeczowników:

des plumes vertes et bleues = des plumes vertes et des plumes bleues

zielone i niebieskie pióra – zielone pióra i niebieskie pióra

des chiens noirs et blancs = des chiens noirs et des chiens blancs

czarne i białe psy – czarne psy i białe psy

Trzeci sposób, bardzo sympatyczny, znany również w innych językach, to pójście w kierunku jakiegoś koloru, kiedy nie jesteśmy pewni, że to na pewno ta barwa, wówczas do przymiotnika oznaczającego kolor dodajemy końcówkę -âtre.

Otrzymamy wówczas francuską wersję:

szarawego grisâtre

czerwonawego rougeâtre

zielonkawego verdâtre

niebieskawego bleuâtre

czarnawego noirâtre

różowawego rosâtre

żółtawego jaunâtre

białawego blanchâtre

Na przykład:

une lumière rougeâtre czerwonawe światło

brun rougeâtre czerwonawy brąz

une mer verdâtre zielonkawe morze

une tissu noirâtre czarnawy materiał

Uwaga!

Czasami przymiotnik-baza naszego koloru nieco się zmienia przy dodawaniu końcówki -âtre, na przykład białawy otrzymamy od formy rodzaju żeńskiego blanche + -âtre, w dodatku blanche gubi jeszcze -e.

Warto tu wspomnieć o zielonkawym, ponieważ oprócz verdâtre, mamy jeszcze olivâtre – oliwkowaty, ale także glauque – zielony-morski, tłumaczony też na polski jako modry. Zieleń w rozumieniu skupiska zielonych roślin to po francusku une verdure:

une résidence d’été, noyée dans la verdure – letnia rezydencja zatopiona w zieleni

Francuskie wyrażenia z kolorami:

Oprócz voir la vie en rose czyli widzieć świat przez różowe okulary, które pojawiło się już w tekście dzięki Edith Piaf, jest wiele francuskich ciekawych wyrażeń z kolorami. Oto kilka z nich:

avoir une peur bleue dosł. mieć niebieski strach – bardzo się przestraszyć

rire jaune dosł. żółty śmiech – nieszczery/wymuszony śmiech

être dans le rouge dosł. być w czerwonym – mieć problemy finansowe

être une fleur bleue dosł. być niebieskim kwiatem – być sentymentalnym, wrażliwym, naiwnym

être la lanterne rouge dosł. być czerwoną latarnią – być ostatnim/przegranym

(zobacz wpis https://vulevu.pl/skok-na-szkole/)

avoir la main verte dosł. mieć zieloną rękę – mieć rękę do roślin, być dobrym ogrodnikiem

voir rouge dosł. zobaczyć czerwony – bardzo się zdenerwować

être blanc comme un linge/un cachet d’aspirine dosł. być biały jak prześcieradło/tabletka aspiryny

un cordon bleu dosł. kotlet szwajcarski – bardzo dobry kucharz

dire / faire quelque chose de but en blanc – zrobić/powiedzieć coś bezpośrednio/bez owijania w bawełnę

être blanc comme neige dosł. być białym jak śnieg – nie mieć sobie nic do zarzucenia, być czystym jak łza